Kiezen we in tijden van crisis voor een terugtrekkende overheid of durven we te investeren in onze inwoners? Steeds vaker krijg ik berichten van inwoners die mij kippenvel bezorgen. Een telefoontje van een jongere die in een stressvolle situatie thuis leeft en uit wanhoop vraagt of ze bij mij kan wonen. Oud-studiegenoten die mij aanschieten vanwege de enorme werkdruk in de jeugdzorg. Maar ook mails van inwoners met COPD die last hebben van de vervuilde lucht in onze stad. Voor GroenLinks zijn dit de verhalen waar we als politiek een antwoord op moeten geven en waar de klok inmiddels 5 voor 12 gepasseerd is.

Voor GroenLinks zijn dit de verhalen waar we als politiek een antwoord op moeten geven en waar de klok inmiddels 5 voor 12 gepasseerd is. In mijn betoog neem ik u graag mee in de uitdagingen die GroenLinks voor zich ziet en de antwoorden die wij verwachten van het college.

Het zal u niet verbazen, maar de eerste uitdaging is toch echt de jeugdzorg. Een uitdaging die we allemaal signaleren, maar die nu enkel gedomineerd wordt door de financiële uitdagingen. Echter wat GroenLinks betreft zou het juist nu moeten gaan om de kwaliteit en de mensen in de jeugdzorg. De toekomst van kwetsbare kinderen staat immers op het spel. Enkel het aantrekken van de financiële teugels gaat er niet voor zorgen dat professionals meer tijd hebben voor kinderen of dat kinderen de juiste zorg krijgen. Ook de recente ontwikkelingen met de rechtszaak tussen gemeente en aanbieders draagt hier niet aan bij. Wij roepen het college en jeugdzorgaanbieders op om zo snel mogelijk weer samen te kijken naar het verbeteren van de zorg voor jongeren, het verminderen van onnodige administratie en gezamenlijk een vuist te maken tegen het rijk voor meer budget. Hiervoor dienen we een motie in samen met FvdB, SP en PvdA.

Om kinderen te voorzien van een stem. Die enkel en onafhankelijk opkomt voor hun belangen dienen GroenLinks, FvdB, SP en PvdA een motie in voor een Zoetermeerse Kinderombudsman. Hiermee zien we ook kansen om advies als raad en college te krijgen die uiteindelijk kostenbesparend werkt.

Het sociaal domein is breder dan de jeugdzorg en hier zien we dan ook de volgende 2 uitdagingen. GroenLinks ziet stappen waarin de transformatie vorm krijgt. Er wordt langzaam ontschot, er zijn stappen naar maatwerk en er wordt nog steeds geëxperimenteerd. We moedigen het college aan om hier voortvarend mee door te gaan. Tegelijkertijd constateert GroenLinks dat er nog steeds beleid is dat haaks staat op de transformatie gedachte. Zo zijn er nog altijd situaties waar de gemeente inwoners verder de put in helpt. We doelen op de extra verhogingen die inwoners krijgen als zij een boete of factuur niet betalen. Deze zorgen enkel voor extra stress en dragen niet bij aan een oplossing. Is het college bereid te kijken naar een alternatief ‘boetebeleid’?

Om het blok sociaal domein af te ronden willen wij aandacht vragen voor huiselijk geweld. GroenLinks is blij dat er een stap is gezet door geld te reserveren voor de aanpak op regionaal niveau, maar kijkt met smart uit naar de lokale vertaling van de regiovisie huiselijk geweld. We roepen het college op om hier vaart achter te zetten in het belang van de kwetsbare gezinnen.

De volgende uitdaging heeft nauwe banden met het sociaal domein en betreft de bouw van nieuwe woningen. Immers de kosten voor bijvoorbeeld scheidingen en tienermoeders kunnen worden gedrukt door het bouwen van woningen. We moeten constateren dat de resultaten met -6 woningen tot nu toe uitermate teleurstellend zijn ondanks de enorme investeringen die we doen. GroenLinks vraagt zich daarom af of we de juiste aanpak hanteren. Wordt het niet tijd dat we bij de inmiddels 50 potentiele bouwprojecten prioriteiten gaan geven aan de meest kansrijke projecten die meer dan 100 woningen opleveren. Graag een reactie van het college wat zij nodig achten om vooral kwetsbare inwoners weer perspectief te bieden op een toekomst met een eigen woning.

Naar de mening van GroenLinks kan de woningbouwopgave niet los gezien worden van de groene, gezonde en levendige stad. Inwoners verwachten van ons dat we niet alleen investeren in stenen, maar ook investeren in een omgeving waarin zij kunnen genieten van de natuur en waar hun gezondheid niet onder druk staat. Omdat het college soms nog zoekende is hoe zij dat moet doen geeft GroenLinks graag een zetje met een drietal moties: Tijdelijke Natuur, die verzoekt om potentiele bouwlocaties als tijdelijke natuur aan te wijzen, een motie om de snelheid op de A12 te verlagen en zo de hoeveelheid fijnstof die we inademen te verminderen en een motie om meer ruimte voor Street Art te realiseren.

De kans om daadwerkelijk grote stappen voor het woongenot van inwoners te zetten ziet GroenLinks in de realisatie van de Omgevingswet. Het is cruciaal hierin het perspectief van een gezonde leefomgeving voor de inwoner mee te nemen. Kan het college aangeven hoe zij dit voor zich ziet, mede in het licht van het coalitieakkoord.

De grootste uitdaging van deze tijd is misschien wel dat we gaan zorgen voor een leefbare planeet voor onze kinderen. Steeds vaker gaan mensen de straat op om actie te vragen van politici. We kunnen ook als Zoetermeer met het huidige beleid niet voldoen aan de doelstellingen en ambities. Het wordt daarom tijd vaart te zetten achter de actualisatie van het actieplan duurzaam & groen.

Om die transitie te realiseren is het goed dat we ook ons afvalbeleid gaan herzien. We zijn daarom blij dat bij de bezuiniging ook de kans biedt om eindelijk tot minder restafval te komen. Wat GroenLinks betreft zou de ambitie nog verhoogd kunnen worden naar 100 of 125kg restafval in 2025. Graag een reactie van de wethouder of zij deze ambitie aandurft.

Al deze ambities hebben alleen kans van slagen als we de inwoner centraal stellen. Voorzieningen dienen daarom zo dicht mogelijk bij inwoners georganiseerd te worden, we stellen zijn of haar vraag centraal en zijn duidelijk in onze communicatie. Het wijkgericht werken zou wat GroenLinks betreft het antwoord zijn en we zien daarom graag dat er spoedig kaders komen. Tevens roepen we het college op naar de huidige klantcontacten te kijken. We dienen daarvoor de motie van het kastje naar het juiste loket in samen met Zó!, D66, FvdB, SP en PvdA.

Tot slot is er ook een financiële werkelijkheid die ons de uitdaging heeft gegeven pittige maatregelen te nemen. Ook zullen er nog pittige keuzes gemaakt moeten worden in de toekomst. Toch moeten we wat GroenLinks betreft de financiële realiteit niet de boventoon laten voeren in besluitvorming. We willen het college daarom vragen toezeggingen te doen op de volgende 2 punten:

  • Te monitoren wat de effecten van de bezuinigingen zijn. Treed er een stapeling van financiële gevolgen op voor een individu of groep, komen kwetsbare inwoners in de knel en is er nog voldoende ruimte om te investeren? Als een van deze punten in de knoop komt vragen we het college maatwerk toe te passen of terug te komen naar de raad.
  • De bezuinigingen niet in de weg te laten staan van nieuw beleid, zoals afgelopen jaar het geval was. Vanavond hebben we al een aantal onderwerpen aangehaald waar dit het geval is, maar het lijstje had veel langer kunnen zijn.

Graag doe ik tot slot een beroep op zowel college en raad. Het voorjaarsdebat heeft een sterk polariserende werking gehad die weinig opgeleverd heeft voor onze inwoners. We verzoeken het college in hun advisering van moties vooral te kijken naar de antwoorden die moties geven op uitdagingen van onze inwoners. Alleen door die samenwerking kunnen we ervoor zorgen dat we de uitdagingen van onze inwoners het hoofd kunnen bieden en investeringen doen waar onze inwoners baat bij hebben!