“De veestapel halveren, zoals D66 voorstelt? Nee, helemaal afschaffen”, zegt Zoetermeerse Hiske Scholtens (20), de nieuwe voorzitter van DWARS, de landelijke jongerenorganisatie van GroenLinks, die zich vooral op gematigde toon uitspreekt. Zij schort haar studie internationale politiek in Leiden op.

Door Lars en Cees Veltman

Waar ligt je hart?

“Ik zou graag een eerlijker wereld zien met minder ongelijkheid en met meer gelijke kansen. Een wereld waarin iedereen wat moois van z’n leven kan maken. Ik heb het gevoel dat we nog niet zo ver zijn. Dat gevoel kreeg ik sterk toen ik in 2015 die beruchte foto van dat aangespoelde Syrische 3-jarige jongetje, Aylan Kurdi, op een Turks strand zag. We moeten vluchtelingen veel meer helpen dan we nu doen, dacht ik. Als wij als rijk land andere landen niet willen helpen, waar zijn we dan mee bezig?”

Zou je zelf bootvluchtelingen willen helpen die naar Europa willen?

“Dat is niets voor mij op zee, denk ik. Noodhulp is wel nodig en helpt een aantal mensen meteen, maar via gezamenlijke Europese politiek kunnen we veel meer mensen helpen, al gaat dat vaak traag. Dan kun je het probleem bij de wortel aanpakken.”

Wat is je levensbeschouwelijke achtergrond?

“Ik kom uit een links gezin en ik heb een heel fijne jeugd gehad. Ik ben niet religieus opgevoed, maar ik vind religie wel een mooi concept. Ik heb veel waardering voor mensen die zich met religieuze vragen bezighouden. Dan kun je op een bepaalde manier dankbaar worden voor datgene waarmee je gezegend wordt in je leven. Mijn moeder koos voor de PvdA. Toen ik me op die partij ging oriënteren, werd ik er niet zo blij van. Ik kwam al snel uit bij GroenLinks, al vond mijn moeder dat niet zo leuk. Toch heeft zij laatst zelf GroenLinks gestemd. De verschillen tussen PvdA en GroenLinks zijn uiteindelijk klein.”

Opvallend is dat jullie de Nederlandse veestapel willen afschaffen.

“Niet alleen hier maar overal. We kunnen allemaal vegetariër worden. D66 wil de veestapel halveren, wij willen die afschaffen. We produceren nu vooral voor de export. Het is niet het meest gezonde voedsel: vlees en zuivel. De enige reden dat we zoveel melk drinken, is dat er goed campagne voor is gevoerd. We kunnen prima zonder melk. Er zijn volop alternatieven voor. Vlees en zuivel zijn geen efficiënte voedselbronnen omdat heel veel veevoeder gebruikt moet worden. Bovendien hebben de dieren nu bijna geen rechten. Het is niet ethisch om de veeteelt te behouden. Ook de biologische veeteelt vervuilt de aarde met methaan dat bijdraagt aan het broeikaseffect.  

Het gaat ons erom dat we niet alleen voor mensen, maar ook voor andere dieren een betere wereld krijgen, want in principe is de mens ook een dier. Wij hebben ons als mensen te veel macht toegeëigend. Wij kunnen daarover nadenken en zoveel mogelijk veganistisch eten. Dat geeft ons een bijzondere verantwoordelijkheid. Je kunt tegenwerpen: waarom mag een leeuw wel een ander dier eten en wij niet? Omdat wij ons wel bewust zijn van wat we doen en de leeuw niet en die heeft ook geen andere keus voor zijn voedsel. Als we de veestapel afschaffen, kunnen we veel meer natuurgebieden in Nederland krijgen en meer graanproducten en fruit verbouwen. Nu is er veel te veel gras. Dat gaat ten koste van de biodiversiteit.”  

DWARS is een onafhankelijke organisatie met standpunten waar Jesse Klaver zich goed in kan vinden, denk ik, behalve dan bijvoorbeeld de afschaffing van de Nederlandse veestapel.

“Niet per se. Als DWARS heb je de bevoorrechte positie dat je met het ene been in de politiek staat en met het andere been niet. Wij kunnen net wat idealistischer zijn. GroenLinks kijkt naar de situatie nu, dan naar wat linkser beleid kan zijn en is daar tevreden mee. Wij vinden dat daarnaast nog veel meer te krijgen is.

Onze onafhankelijkheid is heel fijn, maar we hebben wel een goede band met de landelijke partij. Ik zit wekelijks bij de fractievergaderingen en mag mijn zegje doen. We hebben wel invloed, ook omdat we de grootste politieke jongerenorganisatie vormen met 5700 leden, op de SGP-jongeren na dan, maar die worden al vanaf de geboorte ingeschreven, geloof ik.”

De partij luistert naar jullie, maar wil in principe nu toch met Rutte in zee. Jullie zijn daartegen.

“Er komt waarschijnlijk een congres voordat GroenLinks gaat meeregeren. Dan kunnen wij oproepen daartegen te stemmen. De partij zal daar rekening mee houden, want ze wil niet dat heel veel jongeren tegen gaan stemmen. Ze moeten wel een beetje naar ons luisteren. Het zou een optie kunnen zijn om mee te gaan regeren om een zo links mogelijk beleid te krijgen, maar wij zijn beslist geen fan van Rutte. Dat kan wel een groot knelpunt zijn. Hij wordt door velen als ongeloofwaardig gezien met zijn bestuurscultuur. Het gaat niet alleen om de persoon Rutte maar om de VVD als geheel die vooral op eigen belang uit is en minder op gemeenschappelijk belangen.”     

Rutte probeert zich nu populair te maken met het fermste tegengeluid in Europa tegen de ‘anti-homowet’ in Hongarije die een bevolkingsgroep onzichtbaar wil maken.

“Hongarije gaat steeds meer de verkeerde kant op, dat gaat al jaren zo. Die wet moet onaanvaardbaar zijn voor de Europese Unie. De EU kan Hongarije terugfluiten, bijvoorbeeld door minder subsidies te verlenen. Misschien kunnen ze beter uit de EU stappen. Ook de opvolger van Orban kan zijn lijn voortzetten, maar liever heb ik dat ze erbij blijven. Ook in Nederland hebben we partijen als de PVV en Forum voor Democratie die er niet willen zijn voor iedere Nederlander. Dat vind ik verschrikkelijk en ik snap het ook niet. Hoe kan dat rechtvaardig zijn? Als je gaat samenwerken met die partijen, gaan we de verkeerde kant op met de rechten voor vrouwen, de lhbti-gemeenschap en mensen met een migratie-achtergrond.” 

Is het een idee dat Jesse Klaver zich terugtrekt als lijsttrekker bij de volgende verkiezingen, omdat hij geen stemmentrekker meer is? Zou het succesvolle Kamerlid Lisa Westerveld die met voorkeurstemmen in de Tweede Kamer is gekomen, zijn plaats kunnen innemen? In Duitsland hebben de Grünen gekozen voor de jongere en populaire Annalena Baerbock als lijsttrekker bij de komende verkiezingen en niet voor het ervarener parlementslid Robert Habeck.

“Het klopt dat Jesse niet meer zo’n stemmentrekker is, maar het verlies van GroenLinks bij de laatste verkiezingen kun je niet alleen aan hem verwijten. Ik weet niet of Lisa het überhaupt zou willen. Ik denk dat zij zich meer ziet als volksvertegenwoordiger dan als partijleider. Uit de fractie zie ik Corinne Ellemeet eerder in zo’n positie.”

De vraag voor elke GroenLinkser is: ben je meer groen of meer links?

“Ik ben persoonlijk wat meer rood, links. Dat hoort ook bij DWARS waar we als kernwaarden groen, rood en paars – vrijzinnig - hebben. Klimaatbeleid vind ik heel belangrijk, maar daar weet ik nu nog minder vanaf. Ik weet wel dat klimaatrechtvaardigheid samengaat met sociale rechtvaardigheid.”