We staan hier op het station Lansingerland-Zoetermeer. Leeft het idee van woningbouw in BleizoWest onder de mensen in Lansingerland?
Marko: “Nog niet zo erg, misschien in Bleiswijk wel, maar in Berkel-Rodenrijs en Bergschenhoek is het geen onderwerp waar de meeste mensen over nadenken.”
Menno: “Behalve dan dat er een enorme vraag naar woningbouw is en dit een van de weinige plekken is waar een substantieel aantal huizen gebouwd kan worden binnen onze gemeentegrenzen, zo’n 4 tot 6.000.”
Marko: “Dat is waar. Als jongere met een normaal inkomen kun je bijna geen huis vinden in Lansingerland. Er is hier heel weinig sociale woningbouw en goedkope koopwoningen. Dus ze trekken naar Zoetermeer, Delft, Den Haag en Rotterdam. Er zijn wel projecten voor jongeren maar veel te weinig. Het gaat niet alleen om jongeren. In de hele regio Rotterdam Rijnmond doen wij het als op een na slechtste qua aanbod sociale woningbouw. We hebben maar drie soorten koopwoningen: duur, heel duur en extreem duur. Hier in Bleizo-West zouden we gemakkelijk een 50/50 verdeling kunnen maken voor sociale woningen en goedkope koopwoningen. Dan doen we wat anders dan wat we in Lansingerland al hebben.”
Menno: “De goedkoopste koopwoning is bij ons 275.000 euro. De gemiddelde woning zit op zes ton ongeveer.” Is er voldoende steun in de raad voor woningbouw? VVD en CDA in Lansingerland waren bang dat Lansingerland te groot zou worden met Bleizo-West erbij.
Marko: “Het CDA ziet dit gebied als bedrijventerrein en wil veel doen voor de glastuinbouwers. Ze willen het agrarische karakter van de gemeente vergroten. De VVD zit op de wip, wil hier wel woningbouw, maar dan twee-onder-éénkappers en lage hoogbouw. Geen hoogbouw (‘Geen Bijlmermeerachtige flat’). De VVD ziet veel beren op de weg: gaat het wel goed met de grondexploitatie? Er zijn inderdaad veel maatregelen nodig om het hier prettig wonen te maken, gezien de HSL, de A12, hoogspanningsmasten en een windmolen vlakbij. Er is ook naar dit gebied gekeken voor de opvang van Oekraïners, maar die opvang zou ongeschikt zijn omdat de aanleg van infrastructuur te duur zou zijn.”
Menno: “Aan de andere kant: als je langs de A12 een grote flat met een dichte gevel zou bouwen die als geluidsmuur dient voor de huizen erachter en die geld oplevert omdat de woningen echt goed geïsoleerd zijn, kan het financieel wel, denk ik. Wij zijn niet tegen woontorens. Die zou je op elke hoek van het terrein kunnen neerzetten. Dit hoeft helemaal geen dorpskarakter te hebben zoals de rest van Lansingerland. Je kunt hier juist een stedelijke uitstraling creëren.”
Willen mensen wel in woontorens wonen?
Marko: “Ik denk het wel. Er is veel vraag naar woonruimte van empty-nesters, studenten die in Utrecht of Den Haag studeren, starters, eenpersoonshuishoudens en ouderen die willen doorstromen maar geen betaalbare woning kunnen vinden. Het is een perfecte omgeving voor hen hier. We gaan nu uit van acht verdiepingen, maar het kan ook hoger natuurlijk. Je moet nu wel rekening houden met de marges voor het vliegverkeer. Als Rotterdam Airport eindelijk dicht gaat, in 2040 voorspel ik, kun je hier nog meer de hoogte in. Daarom is ons streven minimaal 6000 woningen. In het masterplan van Lansingerland – aangenomen door de hele raad minus het CDA - staan ook allerlei voorzieningen, als supermarkten, horeca en uitgaansgelegenheden., detailhandel en een cultureel centrum dat ook gebruikt kan worden als kerk of moskee.”
Menno: “Ook voor forenzen is hier wonen aantrekkelijk omdat ze een enorm makkelijke uitvalsweg krijgen. Je struikelt drie keer je huis uit en je zit op de trein naar Den Haag of Utrecht. Er zijn ook directe busverbindingen met de drie dorpskernen in de gemeente, vooral Berkel en Rodenrijs met zijn regionale functie van het winkelcentrum. In de toekomst kun je daar met de randstadrail heen gaan. Daar is bij de bouw van het station Lansingerland al rekening mee gehouden. Met woningbouw is er voldoende reizigersaanbod voor een directe railverbinding naar Rotterdam, ook voor Zoetermeerders aantrekkelijk.” Bovendien werken hier veel mensen in de omvangrijke glastuinbouw, het Oostland. Vaak zijn die nu slecht gehuisvest in de omgeving, in Palenstein bijvoorbeeld, al is het hier minder slecht gesteld dan in het Westland.”
Nu is dit gebied volgens het bestemmingsplan van de provincie bestemd voor industrie en glastuinbouw. In september gaat de provincie beslissen of dat zo blijft.
Marko: “Nu houdt de provincie nog vast aan de bouw van drie of vier windmolens hier, 12 megawatt is de opgave, in lijn te bouwen met de bestaande infrastructuur, de snelweg of de HSL.”
Menno: “De gemeente zegt: we hebben wel een inspanningsverplichting maar geen verplichting. We hebben echt wel ons best gedaan om dit in de markt te zetten, maar niemand wil die molens neerzetten. Tot nu toe hebben ontwikkelaars inderdaad voor andere locaties buiten Lansingerland gekozen, maar het is de vraag is of de gemeente echt haar best heeft gedaan om de ontwikkelaars hier te houden. Of heeft de gemeente de gevraagde informatie zo laat mogelijk verstrekt en zich toen zogenaamd verbaasd geconstateerd: hé ze hebben geen belangstelling meer. De vraag is of de gemeente het wel wilde. Helaas, dan maar geen windmolens, zegt de gemeente nu, maar de provincie ziet het wel als een verplichting: is het niet hier dan ergens anders in de gemeente. Die inspanningsverplichting bestaat al vanaf 2012, dus de provincie is ongeduldig. Ik zou zeggen: ga nu als gemeente heel hard zoeken naar andere locaties en biedt bouwers een gespreid bedje.”
Marko: “Er zijn andere locaties voor windmolens, Bleizo Prisma Noord of het kassengebied waar minder strenge eisen zijn als de kaseigenaar eigenaar van de windmolen is. De kasseneigenaren nemen de meeste energie af. Je kunt ook kijken naar een ander soort windturbines, niet van die grote maar meer turbines, die je makkelijker kunt plaatsen.”
Menno: “Bijvoorbeeld in het verlengde van de bestaande rij van drie windmolens richting Rotterdam langs de Zoro-baan tot aan de Edelsteenbuurt in Berkel. Losse molens in de glastuinbouw kan ook. De hoofdinkomstenbron van de glastuinbouwers is op dit moment al warmtekrachtkoppeling. Ze kunnen alleen winstgevend zijn omdat ze goedkoop gas krijgen. Over 27 jaar moeten ook zij van het gas af zijn, misschien al in 2040. Dan zullen ze dus een andere inkomstenbron moeten creëren. Dan is zo’n windmolen een aantrekkelijke oplossing. Voor zonnepanelen hebben we onvoldoende ruimte.”
Hoe gunstig is woningbouw hier voor Zoetermeer?
Marko: “Het is volledig Lansingerlands grondgebied, maar we hebben een samenwerkingsverband, een gemeenschappelijke regeling, met Zoetermeer om dit gebied te ontwikkelen, bouwrijp te maken en in de markt te zetten. Al die grote infrastructuur-blokkendozen die we hier hebben staan, Jumbo, Hello Fresh, Hoogvliet, Aldi, Fisher, zitten in diezelfde grondexploitatie. Dat is werkgelegenheid vooral voor Zoetermeer. Zesduizend nieuwe woningen aan de zuidgrens is voor Zoetermeer aantrekkelijk.”
Menno: “Het grappige is dat altijd wordt gevraagd of er wel behoefte is aan woningbouw, maar ik denk dat ook voor een dubbel aantal woningen hier voldoende animo zou zijn. Zelfs als de eis zou worden gesteld dat je gebonden moet zijn aan Lansingerland. Maar we moeten wel de provincie zo ver krijgen en dat is nog twijfelachtig. Er is geen woord Chinees bij van de kant van de provincie: 12 megawatt. Dus we staan in een spagaat. Het zou ideaal zijn om hier woningen te bouwen en dat moeten we ook doen, maar dan moeten we ook voldoen aan de afspraak over windmolens. Het kan absoluut. Zoetermeerders moeten hier maar eens komen kijken. Dan kunnen we een excursie organiseren. De provincie is bang dat de gemeente vasthoudt aan de strategie ‘van uitstel komt afstel’ wat de windmolens betreft. De provincie heeft er geen vertrouwen meer in dat de gemeente zich aan de afspraak over windenergie houdt en wil daarom niet meegaan in de woningbouwplannen. Laat dit ook een waarschuwing voor Zoetermeer zijn, want ook Zoetermeer houdt zich nog niet aan de windopgave, bijvoorbeeld ten westen van Rokkeveen.”
Kan BBB in de provincie nog roet in het eten gooien?
Marko: “BBB is tegen windenergie, maar wil zich wel aan de gemaakte afspraken hierover houden.”
Cees Veltman